Coraz częstsze zakłócenia łańcucha dostaw - czy to ze względu na zmianę wzorców konsumenckich, czy wszechogarniający wpływ pandemii COVID-19 – stanowią ogromne wyzwanie dla przedsiębiorstw z sektora handlu detalicznego, dokładając do już skomplikowanego, liczącego tysiące pozycji asortymentu, setek dostawców i różnorodności grup konsumentów. Z tego właśnie powodu branża detaliczna przyspieszyła wdrażanie rozwiązań cyfrowych - aby poradzić sobie z rosnącą złożonością działalności operacyjnej, której ludzie już nie są w stanie sprawnie obsługiwać.
W tym artykule analizujemy trendy w cyfryzacji, potencjalne podejścia do transformacji cyfrowej i sposoby myślenia o niej w kontekście łańcucha dostaw, a także przedstawiamy praktyczne przykłady planowania transformacji cyfrowej w zarządzaniu łańcuchem dostaw i jej implikacje dla efektywności podatkowej w zakresie robotyzacji w Polsce.
Trendy w digitalizacji
Globalne badanie PwC przeprowadzone w 2020 r. dotyczące wpływu digitalizacji łańcucha dostaw na wyniki przedsiębiorstw uwypukliło bardzo ważny wniosek: przedsiębiorstwa, liderzy cyfryzacji łańcucha dostaw nie tylko cieszą się bardziej zautomatyzowanymi operacjami i obsługą klienta, ale także osiągają realne efekty inwestycji w łańcuch dostaw pod względem dwukrotnie wyższych poziomów wzrostu przychodów i redukcji kosztów.
Wykres 1. Badanie wpływu digitalizacji łańcucha dostaw
Źródło: Digital Supply Chain Study 2020 - badanie PwC.
Przewidujemy, że luka między cyfrowymi nowicjuszami a liderami digitalizacji jeszcze się zwiększy, ponieważ z uwagi na dynamiczne zmiany na rynkach i zawirowania wywołane przez pandemię COVID-19, proces adaptacji rozwiązań cyfrowych wśród liderów przyspieszył i zaczął obejmować wszystkie poziomy decyzyjne w organizacjach: od strategicznego, przez taktyczny, aż po operacyjny (wykres 2).
Wykres 2. Poziomy zarządzania łańcuchem dostaw w kontekście digitalizacji
Źródło: Analiza PwC.
Obecnie, mnogość gotowych rozwiązań cyfrowych dostępnych na rynku pozwala już przedsiębiorstwom np. w pełni przenosić operacje systemowe do chmury czy wdrażać rozwiązania Control Tower (CT).
Jedni stosują np. BlueYonder i podobne klasy rozwiązań aby budować rozwiązania 4PL CT w ramach których przesuwają odpowiedzialność za zamawianie na dostawcę obsługi logistycznej. Rozwiązania CT umożliwiają osiągnięcie większej przejrzystości operacji i responsywności łańcucha dostaw.
Inni pracują nad tym aby szybko integrować strategiczne decyzje związane z łańcuchem dostaw z wymiarem taktycznym za pomocą oprogramowania do optymalizacji łańcucha dostaw, takiego jak np. LLamasoft Supply Chain Guru. Tego typu rozwiązania umożliwiają częstsze, a nawet bieżące zmiany w elementach które dotychczas były postrzegane jako stałe, jak np. topologia sieci logistycznej, czy mechanizmy prognozowania popytu.
Jeszcze inni integrują różne rozwiązania poprzez mechanizmy ETL takie jak np. Alteryx. Elastyczne i różnorodne rozwiązania digitalizacyjne w działalności operacyjnej i transakcyjnej umożliwia większą efektywność gromadzenia i przetwarzania informacji oraz skuteczność procesów w łańcuchach dostaw. Podane poniżej przykłady pokazują, jak wiele różnych rodzajów rozwiązań można stosować w transformacji cyfrowej różnych wymiarów projektowania, planowania i realizacji operacji w łańcuchu dostaw w spółkach handlu detalicznego, hurtowego i nie tylko.
Wykres 3. Przykładowe systemy stosowane w zarządzaniu łańcuchem dostaw
Źródło: Analiza PwC.
Podejście do digitalizacji
Przedsiębiorstwa mogą bardzo różnie podchodzić do transformacji cyfrowej swojej działalności (Wykres 4). Niektórzy stawiają na wewnętrzne rozwiązania wypracowywane siłami własnymi lub w na dedykowany software. Takie rozwiązania dają wysoki poziom dopasowania, ale też niższą gotowość na zmiany. Inni opierają digitalizację łańcucha dostaw na integracji poprzez mechanizmy ETL, co zapewnia dużą elastyczność i dostosowanie do potrzeb firmy. Tego typu rozwiązania dają bardzo wysoką elastyczność i możliwość wymiany jednych rozwiązań na inne. Jeszcze bardziej odważnym podejściem jest integracja z oprogramowaniem do modelowania łańcucha dostaw, które poprawia widoczność przepływów i umożliwia zrozumienie kompleksowych operacji, ale wymaga rozwoju dedykowanych kompetencji w organizacji. Ostatecznie, niektóre nowoczesne środowiska ERP mają również możliwość integracji różnych modułów łańcucha dostaw, aby sprostać praktycznie wszelkim potrzebom działalności operacyjnej i transakcyjnej.
Wykres 4. Podejścia do integracji systemów w łańcuchu dostaw – wady i zalety
Źródło: Analiza PwC.
Sposób myślenia o możliwościach digitalizacji - ważne są priorytety
Myślenie o strategii cyfrowej w łańcuchu dostaw warto rozpocząć od określenia priorytetów, dlatego że możliwości działania jest wiele. Poprawa widoczności operacji, zwiększenie wydajności, zapewnienie lepszego wglądu w popyt i podaż lub zwiększenie zdolności adaptacyjnych operacji poprzez “inteligentne przewidywanie” i automatyzację - dla różnych spółek kluczowe dla działalności mogą okazać się zupełnie różne spośród tych obszarów poprawy.
Wykres 5. Podejście do rozwoju możliwości cyfrowych
Źródło: Analiza PwC.
Różne spośród wskazanych powyżej rozwiązań cyfrowych pozwalają w różnym stopniu rozwiązywać poszczególne problemy i osiągać założone cele. Dlatego zmiana cyfrowa powinna być bezpośrednio powiązana z inicjatywami strategicznymi, które z kolei będą dyktować rodzaj zdolności, które firma musi rozwinąć, zarówno w wymiarze rozwiązań cyfrowych, jak i kompetencji do ich wdrażania. Patrząc poza łańcuch dostaw, niezbędne jest więc określenie założeń cyfryzacji wynikających ze strategii.
Jak zaplanować cyfrową zmianę - przykład systemu zarządzania zapasami
Naszym zdaniem najlepiej jest poświęcić pierwsze 2-3 tygodnie na analizę obecnego modelu działania i określenie nieefektywności, tak aby można było je usprawnić cyfrowo, ale też projektować rozwiązania cyfrowe dla już usprawnionego systemu działania. Kolejne 2-3 tygodnie warto spędzić na zdefiniowaniu najbardziej dopasowanego scenariusza transformacji cyfrowej (spośród 5 wymienionych powyżej). Następujący po przygotowaniach czas poświęcony integracji oprogramowania jest zawsze zależny od docelowego rozwiązania i różnic względem obecnych procesów, ale oparcie wdrożenia na solidnych założeniach zminimalizuje ryzyko późniejszych, czasochłonnych i kosztownych zmian i poprawek.
Digitalizacja z korzyścią podatkową
Planując inwestycje w digitalizację dostaw warto brać pod uwagę potencjalne korzyści z tym związane. W ramach budowania środowiska podatkowego przyjaznego innowacjom i inwestycjom Ministerstwo Finansów zapowiedziało bowiem wprowadzenie nowej ulgi w podatku CIT i PIT, tzw. ulgę na robotyzację. Pozwoli ona na dodatkowe odliczenie kosztów inwestycji w środki przeznaczone przez polskie przedsiębiorstwa na robotyzację w latach 2021-2025.
Zgodnie z opublikowanymi założeniami podatnicy ponoszący koszty inwestycji związanych z robotyzacją przedsiębiorstwa będą mogli dodatkowo odliczyć od podatku dochodowego 50% poniesionych w tym celu kosztów. Oznacza to, że korzyść w postaci zwrotu podatku może wynieść do 9,5% poniesionych kosztów inwestycji. Ograniczeniem jest jedynie planowany katalog kosztów kwalifikowanych podlegających odliczeniu:
zakup lub leasing nowych środków trwałych takich jak roboty i koboty,
zakup oprogramowania,
zakup osprzętu (np. torów jezdnych, obrotników, sterowników, czujników ruchu, efektorów końcowych),
zakup urządzeń bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) czy szkolenia dla pracowników, którzy będą obsługiwali nowy sprzęt.
Do ulgi na robotyzację ustawodawca zamierza dopuścić wszystkie przedsiębiorstwa niezależnie od ich wielkości i branży.
Ze względu na brak finalnych przepisów regulujących ulgę na robotyzację, na obecną chwilę ciężko sprecyzować dokładny zakres inwestycji, które będzie można ostatecznie rozpoznać jako kwalifikujące się do skorzystania z dodatkowego odliczenia. Wygląda jednak na to, że również inwestycje w digitalizację łańcuchów dostaw będą mogły wpisać się w planowaną ulgę na robotyzację. Pozwoli to na efektywne obniżenie kosztów inwestycji. Konieczne będzie jednak zidentyfikowanie poszczególnych wydatków pod kątem wpisywania się ich w katalog kosztów kwalifikowanych oraz skalkulowanie kwoty odliczenia zgodnie z regułami podatkowymi. Same przepisy powinniśmy poznać już w najbliższych miesiącach, ponieważ zamiar wprowadzenia nowej ulgi podatkowej został ogłoszony 26 lutego 2021 r. w Krajowym Planie Odbudowy.
Skontaktuj się z nami
Obserwuj nas
